Travmatik Yaşantılar ve EMDR Tedavisi
Travma, yaşamda ani olarak gelişen, günlük rutini bozan, stres ve kaygı yaratan yaşantılar olarak tanımlanabilmektedir. Kişinin yaşamına, benlik ve inanç bütünlüğüne tehdit olarak algılanan hazmedilmemiş anılardan oluşan travmalar, özellikle çocukluk yaşantılarında meydana gelmişse bireyin tüm kişilik örgütlenmesini etkilemektedir. Yaşanan bir kaza, taciz, istismar, yıllar önce yaşanmış bir şiddet gibi pek çok durum travmatik yaşantılara örnek olarak gösterilebilir.
Güçsüzlüğün acısı olarak da tanımlanabilecek olan travma; kişinin geçmiş ve gelecek arasındaki bağını etkilemektedir.
Travma kişide 3 alanda kırılmaya neden olmaktadır:
- Geçmiş ve gelecek arasındaki kırılma (“Bir daha hiçbir zaman mutlu olamayacağım.”)
- Ben ve diğerleri arasındaki kırılma (“Kimseye güvenemem”)
- Zihin ve beden arasındaki kırılma ( öz bakım vb. becerilerinde kayıplar)
Travmatik olay yaşamış kişiler, yaşadıkları olayın etkilerini ve sonuçlarını görmezden gelmeye, zamana bırakmaya ve bastırmaya meyilli olabilirler. Kişi için travmatik olayı konuşmak dahi çoğu zaman oldukça güç bir hale gelebilir. Fakat travma görmezden gelindikçe kişinin içinde büyüyen bir balona benzemektedir. Kişinin yaşantısına sağlıklı ve kaliteli olarak devam edebilmesi, travmatik olayın etkilerinin sönümlenmesi için travmayı anlamlandırması gerekmektedir. İyileşmenin olabilmesi ancak travmanın işlenmesi ve içsel kaynaklarla bütünleşmesiyle mümkün olabilir. Günümüzde uygulanan EMDR gibi tedavi yöntemleri travmatik yaşantıları anlamlandırmada oldukça etkili olmaktadır. Bu tedaviler sayesinde birey travmatik olayın yaşamını olumsuz yönde etkilediği birçok durumdan kurtulabilmektedir. Kişinin bunu başarabilmesi ancak travmayla çalışan bir uzman rehberliğinde mümkün olabilmektedir. Psikoterapiye başvuran bireyler, travmalarının tüm zihin ve beden bütünlüklerinde oluşturduğu tünellerden çıkarak aydınlığa kavuşabilirler.
Günümüz psikoterapileri arasında travmada en işe yarayan yöntemlerden biri EMDR tedavisidir. Açılımı “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” olan bu tedavi Amerikan Psikiyatri Derneği tarafından travmada oldukça etkin ve hızlı bir tedavi olarak tanımaktadırlar. EMDR yöntemi beynin işleyemediği ve onaramadığı olayları ortaya çıkararak etkisini yok etmeyi amaçlamaktadır. Bu yöntem sonucunda anıları işleyen beyin kişiyi olayların etkisinden kurtararak negatif inançların, duyguların, düşüncelerin etkisinin giderek azalmasını sağlar. Böylece kişiler daha sağlıklı hissedebilir, düşünebilir ve deneyimleyebilirler.
Uzman Klinik Psikolog Selen Kurt